تهران (پانا) – پس از انجام موفقیت‌آمیز تست سرد خط پرند در تیرماه سال گذشته، مسئولان و دست اندرکاران امر با قاطعیت از راه‌اندازی کل خط مترو تهران – پرند تا قبل از پایان سال 1401 خبر دادند اما واقعیت آن است که هنوز منابع مالی این پروژه که بیشتر به بحث خرید و نصب تجهیزات مربوط می‌شود، تامین نشده است.
یکی از شهرهای اقماری اطراف تهران که طی سال‌های اخیر رشد جمعیت پرشتابی را تجربه کرده و پیش‌بینی می شود تا سال 1405 تعداد ساکنان آن به مرز 700 هزار نفر برسد، شهر جدید پرند است. این شهر در 35 کیلومتری غرب پایتخت و در حاشیه آزادراه ساوه واقع شده است.
جمعیت حال حاضر شهر پرند حدود 450 هزار نفر بوده و روزانه بین 30 تا 40 هزار نفر بین شهرهای تهران و پرند در تردد هستند که بخش عمده‌ای از آنها از طریق آزادراه تهران – ساوه به محل کار خود دسترسی پیدا می‌کنند.
در حقیقت دغدغه خانواده‌های این جمعیت قابل توجه، صحت و سلامت سرپرستان خانوارهایی است که برای امرار معاش، مجبور هستند هر روز با جاده مرگ مواجه شوند.
روزهای حساس مترو شهر پرند
پروژه تکمیل خط مترو تهران – پرند که در واقع محدوده 19 کیلومتری بین فرودگاه امام خمینی (ره) تا شهر جدید پرند را شامل می‌شود (چرا که امتداد خط یک مترو تا فرودگاه امام خمینی (ره) ایجاد شده و مسافرگیری در این قطعه جاری است) روزهای حساس و سرنوشت‌سازی را پشت‌سر می‌گذارد.
پس از انجام موفقیت‌آمیز تست سرد این خط که تیرماه سال گذشته صورت گرفت، مسئولان و دست اندرکاران امر با قاطعیت از راه‌اندازی کل خط مترو تهران – پرند تا قبل از پایان سال 1401 خبر دادند اما واقعیت آن است که هنوز منابع مالی این پروژه که بیشتر به بحث خرید و نصب تجهیزات مربوط می‌شود، تامین نشده‌است.
فرآیند واگذاری زمین برای تامین منابع مالی
در ابتدا قرار بود تا پیش از پایان سال 1400 شرکت عمران شهر جدید پرند برای تامین بخشی از منابع مالی پروژه، حدود 25 هکتار زمین با کاربری تغییر‌یافته در اختیار پیمانکاران مربوطه قرار دهد تا از محل فروش آن، فرآیند ثبت سفارش، خرید، حمل و نهایتاً نصب تجهیزات لازم تا حداکثر شهریورماه همان سال صورت‌پذیرد اما متاسفانه و علیرغم تاکیدات موکد وزیر کشور، وزیر وقت راه و شهرسازی و همچنین استاندار وقت تهران، عملاً تا به امروز چنین چیزی به صورت کامل محقق نشده‌است.
پروژه‌ای به ارزش بالغ بر 5 هزار میلیارد تومان
آنچه امروز قطعی به نظر می‌رسد آنکه، هر یک روز تاخیر در تامین منابع مالی پروژه خط مترو تهران – پرند، احتمال افتتاح و بهره‌برداری از آن در موعد مقرر را معادل چند روز کاهش می‌دهد. به عبارت دیگر تاخیر در تامین هزینه های لازم جهت راه‌اندازی طرح، عملاً امکان استفاده نیم میلیون نفر جمعیت ساکن شهر پرند از پروژه‌ای که بیش از 90 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و ایستگاه آن در مرحله نازک کاری است را سلب می‌کند. این در حالی است که ارزش پروژه مذکور (در بخش حدفاصل فرودگاه امام خمینی (ره) تا شهر پرند) به ارزش امروز پول رایج کشور، مبلغی فراتر از 5 هزار میلیارد تومان است و اینکه نتوان از سرمایه‌گذاری هنگفت صورت‌گرفته تا به این لحظه استفاده برد، فرصت سوزی عجیبی به حساب می‌آید.
از طرفی باتوجه به تخصیص منابع مالی به صورت سنواتی و درازمدت که با تورم روزانه قیمت کالا و خدمات همراه شده‌است، هزینه‌های پروژه ماه به ماه افزایش یافته و ادامه این روند، تکمیل طرح را سخت‌تر و بغرنج‌تر می‌سازد.
درخواست مجدد از رییس جمهور
در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد تخصیص اعتباری درخور نیازهای واقعی خط مترو تهران – پرند می‌تواند بسیار کارساز و راهگشا باشد. اما این امر فقط یکی ازشروط اصلی به ثمر نشستن پروژه مذکور است. از سوی دیگر شرکت عمران شهر جدید پرند که تحت نظارت وزارت راه و شهرسازی فعالیت می‌کند به همراه استانداری تهران باید فکری عاجل برای اراضی قابل واگذاری به پیمانکاران اجرایی پروژه کنند تا قفل مشکلات مالی خط مترو تهران – پرند باز شود.
در حال حاضر واگذاری 25 هکتار زمین به عنوان منبع تامین غیرنقد کارهای باقی‌مانده پروژه (عمدتاً بخش تجهیزاتی) به صورت بخش به بخش (و نه کلی) روال اداری خود را طی می‌کند که همین امر زمان ثبت سفارش، خرید، تهیه، حمل و نصب تجهیزات را طولانی کرده‌است. ضمن اینکه وزارت نیرو نیز باید مساله تامین برق پروژه به میزان 15 مگاوات را تعیین تکلیف کند. با این حال ریل دوم مترو در بخش حدفاصل فرودگاه امام خمینی (ره) تا شهر جدید پرند در حال ریل‌گذاری است تا این پروژه در زمان افتتاح شامل یک خط رفت و یک خط برگشت باشد.
این در حالی است که رئیس جمهور در جریان سفرهای استانی و بازدید مورخ 17 آذرماه سال 1401 از شهر جدید پرند، تاکیدات لازم را به مدیران ذیربط دولتی و از جمله وزیران راه و شهرسازی و نیرو داشته اند تا موانع اجرایی پروژه در اسرع وقت رفع و رجوع شوند و مترو شهر پرند هرچه سریعتر در اختیار مردم چشم انتظار این شهر قرار گیرد.
